ABC rugby

KIEDY PIERWSZY RAZ PRZYCHODZĘ NA MECZ RUGBY

Żeby przybliżyć wam piękno tego sportu, przygotowaliśmy dla was krótki przewodnik po pierwszym meczu rugby. Znajdziecie tu podstawowe informacje, które pomogą wam zorientować się w tym co dzieje się na placu gry.

Drużyna rugby:

• drużyna rugby składa się z 15 zawodników
• trener ma prawo dokonać 7 zmian w meczu
• numery na koszulkach odpowiadają zajmowanym przez nich pozycjom
• drużyna podzielona jest na dwie formacje: młyn i atak

Młyn to zawodnicy z numerami 1-8. Są to często najsilniejsi i najwięksi fizycznie zawodnicy na boisku. Najłatwiej odnaleźć ich podczas młynów dyktowanych, kiedy ósemki obu zespołów wiążą się w charakterystyczny sposób, po czym starają się przepchnąć przeciwnika w walce o piłkę. Młyn bierze na siebie ciężar gry fizycznej, jest obecny przy wprowadzaniu piłki zza linii autowej.

Atak to zawodnicy z numerami 9-15. Ich gra stanowi często o pięknie rugby. Tutaj liczy się szybkość, zwinność, dynamika i spryt. Atak ma tak rozegrać piłkę, by przedrzeć się na jego pole punktowe przeciwnika.

Czas trwania:

• mecz rugby trwa 80 minut (każda połowa po 40)
• w przerwie, która trwa od 5 do 10 minut, zawodnicy na ogół nie opuszczają boiska
• sędzia zatrzymuje czas tylko, kiedy przerwa wymuszona jest interwencją lekarza lub z powodu innych zewnętrznych przyczyn (np. oczekiwanie na zgubioną piłkę)

Rozpoczęcie meczu:

• mecz rozpoczyna się losowaniem między kapitanami (wygrany wybiera połowę lub przywilej posiadania piłki). Jedna z drużyn ustawia się na linii środkowej boiska, a zawodnik z numerem 10 rozpoczyna grę, kopiąc piłkę w stronę rozstawionej na swojej połowie drużyny przeciwnej
• po każdej stracie punktów, zespół, który się bronił wznawia grę w ten sam sposób jak przy rozpoczęciu

Drużyna przeciwna musi stać za linią 10 metrów

Podawanie piłki:

• w rugby piłkę podaje się tylko do tyłu, piłkę do przodu można tylko kopać
• każde wypadnięcie piłki z rąk, przed zawodnika, traktowane jest jako podanie do przodu
• kiedy piłka wypadnie do przodu sędzia zatrzymuje grę i podejmuje decyzję o „młynie dyktowanym”

Piłka wypada do przodu (knock-on)

Linia spalonego:

• w rugby linię spalonego stanowi piłka, obrońcy zawsze muszą mieć zawodnika z piłką przed sobą
• jeśli zawodnik z piłką znajdzie się na ziemi, na ogół mamy do czynienia z przegrupowaniem
• atakujący stają nad przewróconym kolegą, chroniąc piłkę – obrońcy starają się przepchnąć chroniących (ruck)

Ruck (rak)

• zawodnik leżący na ziemi musi odłożyć piłkę, za trzymanie jej na ziemi dyktowany jest karny 

Zawodnik na ziemi musi natychmiast odłożyć piłkę

• obrońcy po przegrupowaniu muszą ustawiać obronę za linią spalonego, którą w tym przypadku jest linia przechodzą przed nogi ostatniego zawodnika w rucku

Linia 22 metrów i przyłożenie obronne:

• Linia 22 metrów (licząc od pola punktowego), wyznacza koniec pola obronnego każdej z drużyn, jeśli zawodnik stojący w tym polu, złapie z powietrza piłkę kopniętą przez przeciwnika i krzyknie „Mam!” gra zostanie wstrzymana
• Wznowienie gry następuje przez kop w stronę drużyny przeciwnej (jak przy rozpoczęciu), ale z linii 22 metrów

Gra wznawiana jest również z linii 22 metrów, jeśli niecelnie kopnięta piłka z rzutu karnego opuści boisko za polem punktowym. Gra wznawiana jest z tej linii również w sytuacji, kiedy przeciwnik wprowadzi piłkę nogą na pole punktowe, a obrońca zdecyduje się na „przyłożenie obronne”. Obrońca kładzie wówczas piłkę na polu jakby przykładał.  Gra jest wstrzymywana i wznawiana po rozstawieniu się drużyn po dwóch stronach linii 22 metrów. Jeśli obrońca wbiegnie na pole punktowe z piłką i zdecyduje się na przyłożenie obronne, sędzia odgwizduje młyn dyktowany dla drużyny przeciwnej 5 metrów od pola punktowego.

Młyn dyktowany

Młyn dyktowany 

• zawodnicy pierwszej linii młyna (numery 1, 2 i 3) stają obok siebie i „wiążą”, czyli oplatają rękami tworząc zwarty, trzyosobowy łańcuch
• druga linia młyna (numery 4 i 5) również wiąże się ze sobą, przyklęka za pierwszą linią i wsadza głowy pomiędzy jej nogi, są to wspieracze, którzy mają dopychać pierwszą linię po zwarciu z przeciwnikiem
• trzecia linia (numery 6, 7 i 8), nie bierze aż tak aktywnego udziału w pchaniu młyna, choć również ma tu swój wkład, są to zawodnicy, którzy jako pierwsi muszą opuścić młyn i włączyć się do akcji ataku lub wybiec do obrony
• na sygnał sędziego związane ósemki stają naprzeciwko siebie
• następują komendy „Crouch, bind, set!”, zawodnicy pierwszej linii kolejno pochylają się, wiążą ramionami z przeciwnikiem, by dystans uderzenia nie był zbyt duży (na długość ramienia, względy bezpieczeństwa), wyczekują i na komendę „set” uderzają w przeciwnika
• teraz dwie strony napierają na siebie, a łącznik młyna (gracz z numerem 9) wrzuca piłkę w korytarz utworzony pomiędzy nogami zawodników pierwszej linii obu drużyn
• piłka przekazywana jest pomiędzy nogami aż do ostatniego w formacji wiązacza (numer 8), z pomiędzy jego nóg piłkę wyciąga ponownie łącznik młyna, który na ogól podaje ją do łącznika ataku (numer 10)
• w młynie można pchać dopiero po wrzucie piłki i przepychając młyn przeciwnika można mu ją odebrać
• kiedy młyn nie jest pchany prosto, ale skręca, sędzia zatrzymuje grę i odgwizduje zmianę wrzutu (piłka wędruje do drużyny przeciwnej)
• wszyscy zawodnicy ataku, poza łącznikiem młyna, muszą być ustawieni w odległości 5 metrów od nóg wiązacza numer 8

Linie spalonego w młynie, drużyna niebieskich wrzuca piłkę

Zdobywanie punktów:

• punkty można zdobyć na 3 podstawowe sposoby: przez przyłożenie, karny i drop-goal
• przyłożenie (ang. try) oznacza przyłożenie piłki za linią końcową boiska, na polu punktowym

Upuszczenie piłki w polu punktowym skutkuje niezaliczeniem przyłożenia (niezbędny jest kontakt między ciałem zawodnika i piłką, jak na obrazku wyżej)

• za przyłożenie otrzymuje się 5 punktów, a następnie można zdobyć kolejne 2, kopiąc podwyższenie (ang. conversion) za 2 punkty – może być wykonane w dowolnej odległości od bramki, przy czym piłka musi znajdować się na linii, która przechodzi przez punkt przyłożenia piłki i jednocześnie jest równoległa do linii autowej. Możliwość dobrania odległości pozwala kopaczowi zwiększyć prawdopodobieństwo trafienia. W wypadku zaliczenia podwyższenia drużyna otrzymuje dodatkowe punkty. Podwyższenie uznaje się za udane wyłącznie, jeżeli piłka przeleci nad poprzeczką i pomiędzy słupami bramki. Ze względu na obowiązek ustawienia piłki na linii przechodzącej przez punkt przyłożenia zawodnicy często nie przykładają piłki od razu po wkroczeniu w pole punktowe (np. blisko linii autowej), ale próbują przedostać się jak najbliżej bramki, co znacznie ułatwia strzał (co wynika z intuicyjnych zasad fizyki i geometrii).

Piłka została przyłożona blisko autu, więc kopacz ma utrudnione zadanie

• karny dyktowany jest za nieprzepisowe zagranie, drużyna może zgłosić „próbę kopu na słupy”, otrzymuje się za niego 3 punkty
• drop-goal polega na upuszczeniu piłki i kopnięciu jej w momencie, w którym dotyka ziemi, tym przypadku również musi trafić pomiędzy słupy, a ponad poprzeczkę – za udany drop-goal otrzymuje się 3 punkty
• kolejnym sposobem na zdobycie punktów jest „karne przyłożenie”, które przyznaje się gdy sędzia uzna, że drużyna zdobyłaby przyłożenie, gdyby w sposób nieprzepisowy nie zaszkodzili w tym rywale – karne przyłożenie jest warte 7 punktów 

AUT

w trakcie